مقدمه
در عصر دیجیتال، اعتبار علمی پژوهشگران وابسته به ثبت و نمایش دقیق فعالیت‌های علمی آن‌هاست. در این میان، ORCID (مخفف Open Researcher and Contributor ID) به‌عنوان یک شناسه منحصربه‌فرد و بین‌المللی، نقش کلیدی در استانداردسازی هویت پژوهشی افراد ایفا می‌کند. این مقاله به معرفی کامل ORCID، مزایا، نحوه ثبت‌نام، کاربردها و نکات تخصصی مرتبط با آن می‌پردازد.
ORCID چیست؟
ORCID یک شناسه ۱۶ رقمی دائمی و رایگان است که به پژوهشگران در سراسر جهان اختصاص داده می‌شود. این شناسه مانند «شماره ملی علمی» عمل کرده و امکان شناسایی یکتا و بدون ابهام نویسندگان، همکاران علمی، و صاحبان آثار پژوهشی را فراهم می‌سازد.
🔗 نمونه شناسه ORCID:
https://orcid.org/0000-0002-1825-0097
اهمیت ORCID برای پژوهشگران
شناسه ORCID نه‌تنها به استانداردسازی نام و آثار علمی کمک می‌کند، بلکه امکانات زیر را نیز فراهم می‌سازد:
• جلوگیری از تکرار یا اشتباه در شناسایی افراد با نام مشابه
اتصال مستقیم به مقالات علمی، پایان‌نامه‌ها، کتب، پروژه‌ها، گرنت‌ها و داوری‌ها
• پذیرش رسمی توسط اغلب ناشران، دانشگاه‌ها و نهادهای علمی بین‌المللی
• همگام‌سازی با پایگاه‌هایی نظیر CrossRef، Scopus، Web of Science و Publons
نحوه ثبت‌نام در ORCID: گام‌به‌گام
ثبت‌نام در ORCID بسیار ساده و رایگان است. مراحل زیر را دنبال کنید:
ورود به www.orcid.org
انتخاب گزینه Sign Up
وارد کردن اطلاعات شخصی:
نام و نام خانوادگی
ایمیل (قابل تأیید)
رمز عبور
تنظیم سطح حریم خصوصی (Public / Limited / Private)
دریافت شناسه ORCID و تأیید از طریق ایمیل
📌 توصیه مهم: سطح دسترسی عمومی (Public) برای استفاده حداکثری توصیه می‌شود.
امکانات پیشرفته ORCID
پس از ایجاد حساب، امکان افزودن موارد زیر به شناسه وجود دارد:
مقالات علمی (با DOI)
داده‌های پژوهشی
طرح‌های تحقیقاتی (Funding)
سابقه آموزشی و شغلی
نقش‌ها و عضویت‌های حرفه‌ای
داوری‌های علمی (Peer Review)